Hoera! Mijn zoon is 3 geworden. En daar hoort natuurlijk een feest bij. Nou viel zijn verjaardag op een maandag en dan komen er zo weinig mensen. Dus was het zondag feestdag, zoals mijn zoon het noemde zodra hij zijn ogen open deed.

En bij feest horen… Slingers. Ballonnen. Taart. Bezoek. Cadeaus, natuurlijk. En… verwachtingen! Ik moet eerlijk zeggen dat ik tot twee dagen geleden nog niet in de gaten had dat ook het prille leven van mijn zoon al voor een deel gedicteerd wordt door dat giftige goedje: verwachtingen.

Want dat is het hoor; gif. Om een voorbeeld te noemen. Op feestdag liepen we naar beneden, waar onze zoon de slingers en ballonnen bewonderde. Hij pakte een cadeautje uit dat we als een klein extraatje hadden gekocht en was er mee in zijn nopjes. Maar het echte cadeau, dat was buiten in de tuin. Dus trokken wij op slippers en in onze pyjama’s de tuin in om het te zoeken.

Onze zoon keek rond en rond, maar hij zag niks opvallends. Nu hebben we best een grote tuin dus okee, het was ook even zoeken. Maar wij vonden het toch echt wel heel duidelijk wat er vandaag anders was dan gisteravond. Over de grote kuil die we al een paar dagen eerder hadden gegraven, stond nu namelijk zijn cadeau: een trampoline. Supergaaf voor een kind van 3! Maar onze zoon… hij zag het niet. Zelfs niet toen we er bijna over struikelden. Zelfs niet toen ik er expliciet naar wees. Zelfs niet toen ik zei dat dit zijn cadeau was. Hij keek met een lege blik naar de trampoline en vroeg “wat is dat?”

Nu weet hij echt wel wat een trampoline is. En hij springt er maar wat graag op. Maar hij had een verwachting in zijn hoofd. Hij zocht een cadeau. En een cadeau…. is INGEPAKT! Dus zag hij het niet. Zelfs niet toen we er met onze neus bovenop stonden. Hij haalde zijn schouders op en zei “dat is geen cadeau”. En of we weer naar binnen konden gaan om ballonnen op te blazen.

Zijn verwachting was niet uitgekomen. Er was niets te vinden waar een inpakpapiertje omheen zat. Dus er was geen cadeau voor hem. En daarmee kwam ook mijn verwachting niet uit. Want ik had verwacht dat hij van enthousiasme uit mijn armen zou springen en het eerstvolgende half uur niet van die trampoline zou komen. Maar in plaats daarvan zaten we nu allebei teleurgesteld op de bank

Dat is dus het gif. Je verwacht dat iets zus of zo zal zijn. Dat het leuk, gaaf, fantastisch, indrukwekkend of groots zal zijn. En als het dan anders is, dan voelt dat niet goed. Dan klopt er iets niet en ben je teleurgesteld. En teleurstelling voelt heel naar. Je had je zó verheugd en nu komt het niet uit zoals je voor ogen had. Daar kun je je echt rot door voelen, hoe jong of hoe oud je ook bent.

Alsof dat nog niet erg genoeg is, leggen we er dan meestal nog een laagje overheen. Omdat teleurstelling zo’n rotgevoel is, schiet je dan in een of ander overlevingsmechanisme. Bij mij is dat doorgaans de doe-modus. Dan voel ik teleurstelling maar dat wil ik (onbewust) niet en ga ik van alles en nog wat doen om het maar niet te hoeven voelen. Of ik ga expres iets doen wat ik heel leuk vindt, in de hoop dat het gevoel van teleurstelling weg gaat. Dat helpt overigens nooit. Hooguit tijdelijk, maar als die leuke activiteit voorbij is, komt de teleurstelling gewoon terug. Heel frustrerend

Nu heb ik in de loop der jaren geleerd dat er een veel effectievere manier is om met teleurstelling om te gaan. Namelijk: gewoon voelen. Simpeler kan het niet. Gewoon je eigen teleurstelling voelen. In de rauwe, nare vorm die het op dat moment heeft. Misschien pink je zelfs een traan weg. Is ook helemaal okee. En weet je wat er dan gebeurt? Dan verdwijnt de teleurstelling. Als sneeuw voor de zon. En dan komen er nieuwe ideeën in je op. Of een oplossing voor de situatie die even eerder nog de teleurstelling veroorzaakte. Er gebeurt iets waardoor je verder kunt.

Maar echt voelen van wat er te voelen, is voor veel mensen niet de standaard. In mijn praktijk is dit een van de dingen die bijna iedereen wil leren: echt voelen wat er in ze omgaat. En daar okee mee zijn. Wat het ook is. En dat is best een dingetje, want vaak hebben we dat voelen al op hele jonge leeftijd afgeleerd. Omdat je papa en mama zeiden “ah joh, niks aan de hand” of “stel je niet aan, gaat zo weer over” of “niet huilen lieverd”. Allemaal heel goed bedoelde opmerkingen, maar met zo’n nare werking.

Je hebt daardoor namelijk geleerd om bij je eigen gevoel weg te gaan. In plaats van er naartoe. Terwijl naar je gevoel toegaan een veel heilzamere beweging is. Want dat kan het gevoel namelijk doen waar het voor bedoeld is. Je in actie brengen om de situatie weer okee voor jezelf te maken.

Dus is dat wat ik deed, daar op de bank met mijn zoon. Ik voelde mijn eigen teleurstelling over het beeld dat geen werkelijkheid was geworden. En dat zette me ertoe aan me te verbinden met zijn teleurstelling.

“Je wilde graag een cadeau met een papiertje eromheen, hè?”

“Ja.”

“En wij hadden het niet ingepakt. Terwijl jij zo graag iets wilde uitpakken.”

“Ja!”

“We vonden de trampoline zo groot om in te pakken. Maar ik snap dat je daardoor zo teleurgesteld bent. Want jij wilde een cadeau dat je kunt uitpakken. Vind je een trampoline als cadeau wel leuk? Of had je eigenlijk een ander cadeau verwacht?”

“Ik vind het heeeeeeel leuk! Ik ga er de hele dag op springen en er mogen geen andere kindjes op!”

En weg was hij. Hij liep naar buiten en sprong een half uur uitbundig op zijn nieuwe trampoline. Blij, trots en vol overgave. Precies zoals ik me had voorgesteld.

En zo leerde ik voor de zoveelste keer over de giftige werking van verwachtingen. En over de helende werking van gewoon voelen wat je toch al voelt. Zonder het weg te willen duwen.

Herken je dat? Dat je teleurgesteld bent omdat een van je verwachtingen niet uitkomt? Dat je een rustige ochtend had verwacht en het een chaos is? Dat je kind zus of zo zou reageren, maar het juist heel anders doet. Dat je iets met je gezin gaat doen en verwacht dat het net zo leuk en gezellig zal zijn als de vorige keer. Wat het dan dus nooit is. Omdat je een kopie van de vorige keer verwacht. En die kopie komt nooit. Het is elke keer nieuw.

En als je dan teleurstelling voelt, wat doe je dan? Sta je jezelf toe om teleurgesteld te zijn? Of duw je het weg? Er is niets zo naar als veel verwachtingen hebben en geen teleurstelling willen voelen. En juist die combi zie ik bij heel veel moeders. Daar komt gedoe van in een gezin. Mama gaat schreeuwen of mokken. De kinderen voelen zich niet vrij om te doen wat ze graag willen. En zo komt het heel gezin in een spiraal waar je niet in wilt zitten.

Ken je die spiraal beter dan je lief is? Kijk dan eens naar het beginpunt van de spiraal. Ga op zoek naar welke verwachting jij had. Kijk ook naar wat je deed toen die verwachting niet uitkwam. Mocht de teleurstelling er zijn of duwde je het weg? En weet dat je altijd terug kunt. Je kunt altijd alsnog je teleurstelling voelen. En dan wordt alles meteen al anders. En kun je weer verder, samen met je kinderen.

Heb je meer hulp nodig bij deze hardnekkige spiraal? Boek dan een gratis sessie, dan kijken we er samen naar!